“Innovatie komt niet door een stel knappe koppen bij elkaar te zetten, ze wat budget te geven en dan af te wachten.” Henri Rauch, strategisch adviseur bij KING, heeft een helder verhaal.
Ook als het over zijn eigen club KING gaat is het antwoord duidelijk: “Wij zijn hier geen laboratorium.” Innovatie is niet de core business van een kwaliteitsinstituut. “De kunst is om innovatie af te tappen, om ontwikkelingen te herkennen, kritisch te volgen en de schijnwerper er op te zetten. Daarin heeft KING een voortrekkersrol.”
Vernieuwing bij de lokale overheid, waar de grote groep gemeenten baat bij heeft, zal door het kwaliteitsinstituut worden aangemoedigd. “Maar je moet innovatie wel in de juiste proporties zien”, meldt Rauch, ook adviseur innovatieve technologie voor de Europese Commissie en het Europees Parlement. “Innovatie zit vaak in simpele dingen die vooral achteraf vaak evident lijken. Er is geen ‘grand design’ en dat hebben we ook niet nodig.”
Tablets
Dat veel te groot denken werkt ook vaak verstikkend. “Er zijn gemeenten die al hun medewerkers een tablet geven en dan denken dat ze voorop lopen, maar wie help je daarmee?” Rauch geeft het antwoord: “Juist: Apple. Verandering wordt vaak erg door techniek gedreven en die ontwikkeling wordt enorm gepushed. Maar de vraag is wat de meerwaarde daarbij is voor de gemeente en uiteindelijk voor burgers en bedrijven.”
Als goed voorbeeld van ‘innovatie van details’ noemt Rauch de Engelse gemeente Reading. Samen met een delegatie van KING en VNG bezocht hij daar onlangs een project voor gezinnen in een sociaal zwakke positie, vaak ook met de nodige multiproblematiek. Gezinnen raakten gëisoleerd en bijkomende problemen namen toe.
De succesvolle verandering kwam van onderaf. Werkeloze moeders uit de wijken kregen een actieve rol. Op een laagdrempelige wijze participeerden zij met slechts een handjevol experts. Die moeders werden belangrijk en de sleutel om ok de allermoeilijkste gevallen te bereiken en weer te betrekken. En dat zonder meerkosten: de moeders waren blij uit hun isolement gehaald te zijn en actief mee te draaien in de netwerksamenleving.
“In Nederland hebben we ons vastgezet in regels waardoor dit soort initiatieven nauwelijks een kans krijgen.”
Vernieuwing
“Wanneer het gaat om het actief benutten van vernieuwing in openbaar bestuur dat staan overheden in andere landen vaak verder dan Nederland”, is Rauch zijn observatie. Voorbeelden uit Londen, Japan en Zuid Korea onderbouwen zijn stelling. “Gemeenten moeten een brug slaan naar de vernieuwing, die ligt vaak elders. Begin eens door vraag en aanbod beter te verbinden.” Maar dan moet je dus wel goed communiceren en de gemeenten maar ook de Nederlandse ict-industrie heeft hier een achterstand in te halen.
Het heeft alles te maken met de historisch gewortelde drang om als overheid alles ‘top down’ te willen veranderen. “Maar burgers en kleine ondernemingen hoeven wij tegenwoordig juist niet te vertellen wat ze moeten doen. De gemeente heeft daarin geen sturende rol. We moeten als overheid in de snelheid van de netwerksamenleving meebewegen.”
Gemeenten moeten kiezen voor nieuwe rollen zoals behoeften signaleren, zich laten ondersteunen en samen op zoek naar de vraag.
Urgentie?
Voor de lange termijn-strategie van KING heeft Rauch onlangs een ‘tour d’horizon’ afgelegd. Het bracht hem in gesprek met een divers pluimage aan mensen en meningen over KING en de lokale overheid. Eén van de vragen was: waar zit de urgentie?
De antwoorden vormden de basis voorde stip aan de horizon voor het kwaliteitsinstituut zelf. Waar heeft het instituut straks in 2018 aan bijgedragen? Dat is verwoord in drie zogenoemde Streefbeelden voor KING in 2018:
- Er is een belangrijke bijdrage geleverd aan de efficiëntere van de bedrijfsvoering die leidt tot een betere dienstverlening;
- En aan het leggen van de verbinding met de netwerksamenleving;
- En aan de hiervoor benodigde vernieuwende bestuurlijke praktijken.
Dit doet KING op zijn beurt door niet te sturen of te verplichten, benadrukt Rauch. Maar door mee te lopen, goed te luisteren, te participeren en te verbinden. “Een fikse beproeving voor een jong instituut, maar wel één in lijn met die waar hun aandeelhouders ook voor staan de komende jaren.”
______________________________________________________________________________________________________
Eenvoudige verbeteringen die later evident lijken?Meld ze aan voor de PinkRoccade Innovatie Award 2013 >>
De award zal worden uitgereikt op de Grote Dag van de Kleine Gemeente die in het teken staat van Samen Krachtig Uitvoeren: meer informatie >>
