Deze zomer zorgde de eikenprocessierups op steeds meer plekken voor overlast. Veel gemeenten nemen dan ook maatregelen en zetten bijvoorbeeld verschillende natuurlijke middelen in om de overlast een halt toe te roepen.
Afgelopen zomer werd de opmars van de eikenprocessierups zichtbaar. Het aantal rupsen was dit jaar groter dan normaal, het dier was op nieuwe locaties én in steeds meer gemeenten te vinden. ‘Niks doen, is geen optie,’ vertelde deze deskundige van het Kenniscentrum Eikenprocessierups.
De verwachting is dat de overlast alleen maar zal toenemen. Voor diverse gemeenten is dat reden om nú maatregelen te nemen zodat de overlast straks, als het seizoen weer aanbreekt, minder is. Want wie in aanraking komt met de rups kan daar behoorlijk last van hebben.
Duizend gratis nestkastjes
De gemeente Hardenberg ondervond afgelopen zomer veel overlast van de eikenprocessierups. Hardenberg wil daarom de komende jaren actie ondernemen om het aantal natuurlijke vijanden, zoals bepaalde insecten en vogels, te vergroten. Zo deelde de gemeente begin november al vijfhonderd gratis nestkastjes uit aan bewoners. Die actie wordt wegens succes herhaald.
De huisjes zijn bedoeld voor koolmezen en gemaakt op een school voor praktijkonderwijs. ‘Koolmezen eten veel rupsen. Het is aangetoond dat ze ook de nesten met eikenprocessierupsen te lijf gaan,’ aldus de gemeente. Wie er eentje aanvraagt, krijgt de taak om hem op te hangen en te onderhouden. Ophangen mag trouwens ook in een boom van de gemeente.
Het is een van de maatregelen die Hardenberg treft. Want zo zegt de gemeente: ‘Het ophangen van nestkastjes is niet de oplossing van het hele probleem.’ Ook ecologisch bermbeheer en het laten groeien van kruidenrijk gras behoren tot het pakket met maatregelen. ‘Insecten die daarop afkomen, zoals de roofwants en de gaasvlieg, gaan de eikenprocessierupsen ook te lijf.’ Daarnaast bestrijdt de gemeente de overlast met nematoden, microscopisch kleine aaltjes die de rupsen opeten. En worden nesten weggezogen op plaatsen waar het risico voor de volksgezondheid groot is.
Biodiversiteit verhogen
In de gemeente Westerveld loopt momenteel een driejarige proef met biologische bestrijding van het dier. Op twee verschillende locaties wordt die periode bekeken hoe het aantal eikenprocessierupsen zich ontwikkelt. Er wordt voornamelijk ingezet op het vergroten van de biodiversiteit. ‘Dit is een oplossing voor de langere termijn. Zo verwachten we betere omstandigheden te creëren voor de natuurlijke vijanden,’ aldus Westerveld.
Op een van de twee proeflocaties in de gemeente zijn duizenden planten van tientallen soorten aangeplant om natuurlijke vijanden van de rups te lokken, zoals sluipwespen, sluip-, roof- en gaasvliegen. Andere insecten die de planten aantrekken, zijn bedoeld om mezen te lokken die op hun beurt graag de rupsen eten.
Daarnaast werden ook hier nestkasten opgehangen voor koolmezen, pimpelmezen, mussen en andere vogels die insecten eten. Net als kasten voor grootoorvleermuizen die eikenprocessievlinders eten.
De proef lijkt veelbelovend, zo schrijft NatureToday. ‘Op de locatie waar natuurlijke bestrijders werden gestimuleerd, werden in 64 bomen maar 28 nesten aangetroffen. Dat is 85 procent minder dan het aantal nesten op de controlelocatie.’
Samenwerken
Ook in Hengelo waren er veel meer meldingen dan andere jaren en gaat de gemeente bestrijden ‘in verschillende stadia van larve tot vlinder en met verschillende, elkaar aanvullende methoden’. Naast het stimuleren van biodiversiteit en het actief bestrijden van de nesten zet de gemeente in op het uitwisselen van kennis en ervaring. Zo houden omliggende gemeenten elkaar op de hoogte. Daarnaast zit Hengelo in een projectgroep van Westermaat Campus waar samen met verschillende kennispartners wordt nagedacht over een duurzame aanpak van het hardnekkige probleem.
