Ouderen hebben, als ze hulpbehoeftig worden, twee keuzes: of ze blijven thuis wonen en krijgen thuiszorg of mantelzorg of ze gaan naar een verzorgingshuis. Dar kan verandering in komen.
Onderzoeker en promovendus aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN), Dort Spierings, pleit voor een tussenvorm waarin zorgcomplexen vitale ouderen én ouderen met een zorgvraag huisvesten. “Daar ontstaat vaak spontaan informele zorg”, zegt Spierings tegen Zorg+Welzijn.
De komende jaren vergrijst de bevolking zo hard, dat bijvoorbeeld in een provincie als Overijssel het aantal 75-plussers binnen twintig jaar zal verdubbelen. In 2034 wonen er 166.000 ouderen van 75 jaar en ouder. Dat zijn er nu nog 85.000. Spierings doet in zijn promotieonderzoek ‘De wenselijke schaal’ onderzoek naar de Nederlandse ouderenhuisvesting. Uit zijn onderzoek komen aanbevelingen voor bouwers, overheid en woningcorporaties om de sociale kwaliteit binnen woonzorgcentra nu en in de toekomst zo hoog mogelijk te houden.
Vitale ouderen
Eén van de manieren om het welzijnsniveau van ouderen te verhogen, is door een andere verhouding van vitale en minder vitale ouderen in woonzorgcomplexen toe te staan. Nu zijn complexen vaak plekken waar veel mensen met een hoge zorgzwaarte wonen. Maar stuur je aan op driekwart vitale ouderen en per complex maximaal éénkwart minder vitale ouderen, dan ontstaat er sneller een zorgcultuur waarbij vitale ouderen minder vitale ouderen helpen en sociale contacten met ze onderhouden. “Nu is het soms fifty-fifty en dan krijg je niet de vitale gemeenschap waar je op hoopt”, zegt Spierings.
Verder merkte de promovendus in gesprekken met 171 ouderen in 24 verschillende complexen dat kleinschalige woonzorgcomplexen niet voor iedereen zo ideaal zijn als wel eens wordt verondersteld. “Er is ook een grote groep ouderen die grootschalig wil wonen, juist omdat ze de anonimiteit op prijs stellen en in zo’n complex meer keuze in contacten hebben: ze vinden er eerder een maatje.”
Digitale atlas
Dit najaar komt Spierings met een digitale atlas; een website waar overheid en woningcorporaties hun plannen voor een nieuw zorgcomplex kunnen toetsen aan de aanbevelingen van Spierings. Zo kun je invullen hoeveel woningen je in een complex wilt realiseren, welke mix van bewoners je wilt aantrekken en hoe hoog het voorzieningenniveau moet zijn. Vervolgens geeft de digitale atlas aan hoe hoog de sociale kwaliteit in het complex is.
