En nu …daden! Het advies van de Jongeren Denktank Coronacrisis is klaar en bevat belangrijke adviezen om problemen onder jongeren structureel aan te pakken, zoals verbetering van financiële ruimte voor studenten met studievertraging, meer startersbanen en starterswoningen en een groen herstelbeleid. De jongeren willen perspectief en een eigen stem. Het kabinet is aan zet.
Na een tijd van radiostilte is er de laatste weken meer openlijke aandacht voor de problemen van jongeren in coronatijd. Niet alleen de jongerendenktank komt met een rapport, ook VNG pleit ervoor de dialoog tussen jeugd en gemeente te intensiveren. Om die reden is ook kortgeleden de handreiking ‘Duurzame Jongerenparticipatie’ gepubliceerd voor gemeenten. Daarin staan handvatten om de jeugd te bereiken en ze bij de problematiek te betrekken, ook op langere termijn. Volgens VNG proberen gemeenten al extra aandacht voor de jeugd vrij te maken, maar vraagt de problematiek om meer.
Zorgen bij wethouders jeugd
Wethouders jeugd van zo’n twintig gemeenten lieten deze week in Trouw ook weten zich grote zorgen te maken over kinderen en jongeren in de lockdown. Met het heropenen van de scholen ben je er volgens de wethouders nog niet. Er is veel meer actie en beleid nodig om hen weer perspectief te bieden. Ze roepen het Rijk in een brandbrief dan ook op zich met net zoveel urgentie in te zetten voor de jongeren als voor bedrijven en organisaties in nood.
De wethouders jeugd doen, ondersteund door een groeiende brede maatschappelijke coalitie van jongeren, deskundigen en hulpverleners, de oproep aan het demissionair kabinet om de handen ineen te slaan en samen, binnen vier maanden, een actiegericht ‘deltaplan jeugd’ te presenteren. ‘Zodat wij de jeugd weer perspectief kunnen bieden. Binnen vier maanden moet dit leiden tot voorstellen die de opgelopen achterstanden herstellen en een kansrijk, veilig en gezond opgroeien waarborgen’.
Dringende oproep
En nu ligt er dan het advies van de Jongeren Denktank Coronacrisis En nu…. daden! met daarin eveneens een dringende oproep aan het kabinet. De denktank is een samenwerkingsverband tussen het SER Jongerenplatform en Denktank-Y. Voor dit advies hebben jongerenorganisaties hun denkkracht gebundeld en aangevuld met ideeën van meer dan 2500 andere jongeren.
Een belangrijke conclusie uit het rapport: de coronacrisis treft jongeren extra hard. Dat komt mede doordat de positie van jongeren voor corona al kwetsbaar was. Bij studenten zorgt het sociale leenstelsel bijvoorbeeld voor onzekerheid, jongeren vinden niet altijd werk dat voldoende inkomsten en zekerheid biedt en betaalbare starterswoningen zijn er nauwelijks. Ook maken relatief veel jongeren zich zorgen over het klimaat. In het rapport Hoge Verwachtingen (2019) van het SER Jongerenplatform staat eveneens dat jongeren weliswaar nog veel mogelijkheden hebben, maar dat zij zich over bovenstaande problematiek veel zorgen maken.
Mentaal welzijn
Daar komt de coronacrisis nu bovenop. Die heeft volgens de jongerendenktank de kwetsbare positie van jongeren verder verslechterd. Op alle terreinen – leren en ontwikkelen, werken, wonen en klimaat – ervaren jongeren toegenomen problemen. De mentale belasting is bij hen tijdens de coronacrisis groter geworden. Zo sluiten de coronamaatregelen niet goed aan op hun woon- en leefomstandigheden. Ook is het juist voor jongeren belangrijk fysiek in contact te zijn met leeftijdgenoten. Dat dit nu niet kan, geeft ze het gevoel verder achterop te raken.
Verschillen worden groter
Jongeren worden op een aantal vlakken harder getroffen dan oudere leeftijdsgroepen. Dat komt omdat zij vaker werken in flexibele banen, zoals in de horeca en evenementenbranche. Daarin hebben ze bovendien nog nauwelijks WW opgebouwd, waardoor ze sneller in de bijstand belanden. Maar ook de verschillen tussen jongeren onderling worden groter, omdat deze crisis ze terugwerpt op hun eigen reserves, hun ouders en hun netwerk. Die hulpbronnen zijn voor elke jongere weer anders. De ene ouder zal bijvoorbeeld meer financiële steun en hulp bij online onderwijs kunnen bieden dan de ander.
Geen noodoperaties
De jongerendenktank doet daarom een aantal sterke aanbevelingen aan het kabinet. Zo moet het de problemen van jongeren niet verhelpen met noodreparaties, maar komen met structurele oplossingen. Beleidskeuzes moeten worden gericht op toekomstige generaties, zodat talent tot bloei kan komen. Ofwel zet een stip aan de horizon en werk daar naar toe en ga vooral niet terug naar hoe het voor de crisis was.
Van belang is om de jongeren daar zelf ook bij te betrekken. Laat ze meepraten aan beleidstafels over het vormgeven van de toekomst. Ze maken deel uit van die toekomst, zijn creatief en zien zichzelf als onderdeel van de oplossing van de problemen, zo is te lezen in het advies. Ook zou het kabinet zich creatiever en innovatiever moeten tonen.
Werk aan de winkel
Het advies En nu…daden! bevat nog tal van adviezen en ideeën voor het kabinet om ook daadwerkelijk de juiste beleidskeuzes te kunnen maken. Deze zijn uitgesplitst naar de belangrijkste probleemgebieden, leren en ontwikkelen, werken, wonen en klimaat. Een kleine greep: zorg voor hybride onderwijs, ga soepeler om met leningen en studieschulden, zorg voor mentale hulp en voor meer stagemogelijkheden voor jongeren. Maar ook: benut eerdere ervaring jeugdwerkloosheid, investeer in bij- en omscholing en draag zorg voor een betere aansluiting van onderwijs op arbeidsmarkt.
Voor het domein wonen adviseert de jongerendenktank onder meer om slim te blijven bouwen ofwel zorg voor betaalbare ‘gewone’ huizen maar ook voor bijvoorbeeld tiny houses of modulaire woningen. En schenk meer aandacht aan dakloze jongeren. Een idee voor oplossing van de klimaatproblemen is het herstelbeleid na corona koppelen aan de duurzaamheidsagenda. Ook zou duurzaam gedrag bij jongeren meer gestimuleerd moeten worden. Dat kan door financiële prikkels, maar ook door het promoten van groene keuzes. Als het openbaar vervoer mooier en plezieriger is, nemen jongeren sneller de bus of de trein.
Geef een antwoord