Eind maart bracht Gemeente.nu het nieuws dat de coronaboete veelal automatisch leidt tot een strafblad. Verbazing en kritiek zetten de handhaving sindsdien onder druk. Deze week was het voorlopige dieptepunt.
Het beleid lag pas nog onder vuur in de Tweede Kamer. De consequentie van een strafblad zou in veel gevallen buitenproportioneel zijn voor de handhaving van de ‘anderhalvemetersamenleving’ in de strijd tegen het coronavirus.
Kamermotie aangenomen
Dat leverde een motie op, die dinsdag werd aangenomen door de oppositie én regeringsfracties D66 en ChristenUnie. De Kamer vraagt niet de standaard bestraffing helemaal te schrappen, maar er dient een uitzonderingsmogelijkheid te komen.
Verbod niet in privésfeer
Een dag eerder zaagde de Raad van State al de poten onder een deel van de coronaboetes weg. ‘De noodverordeningen kunnen geen basis bieden voor een verbod op samenkomsten in de strikte privésfeer,’ aldus de wetgevingsadviseur, die zich op verzoek van de Kamer over de crisismaatregelen boog.
De noodverordeningen en daarmee de coronaboetes tasten meerdere grondrechten aan, dat valt niet te ontkennen. In de meeste gevallen was dat tijdelijk toelaatbaar, aldus de Raad, vanwege de acute crisis. Maar de persoonlijke levenssfeer, daar hadden de autoriteiten van meet af aan weg moeten blijven.
Toch boetes achter voordeur
Toch zijn er boetes ‘achter de voordeur’ opgelegd. Daarbij zou het niet alleen gaan om ‘schijt-aan-coronafeestjes’: de aanpak daarvan is nadrukkelijk beoogd en zal niet als eerste juridisch vastlopen. Maar bij studenten en doorsnee ‘visites’ zou zeker ten onrechte zijn ingegrepen, zeggen bijvoorbeeld deskundigen in de Volkskrant.
Of alleen de thuisboetes kansloos zijn, is maar de vraag. Een groot deel voldeed in eerste instantie niet aan de vormvereisten volgens het OM en is voor verbetering teruggestuurd naar politie en handhavers. Massaal ‘verzet’ tegen de overige duizenden beschikkingen is alleen al vanwege de werklast geen aantrekkelijk scenario voor justitie.
‘Eerste boete ingetrokken’
Het Parool meldde gisteren dat het OM de eerste coronaboete heeft ingetrokken. De advocaat in de zaak raadt iedereen aan bezwaar te maken en niet te betalen. ‘Mijn cliënt kwam een snackbar uit, ontmoette spontaan twee vrienden en werd zonder waarschuwing beboet, omdat ze geen anderhalve meter afstand zouden hebben gehouden,’ zegt de raadsman.
(tekst gaat hieronder verder)
BOA Masterclass – Visie Handhaving Openbare Ruimte 2025
Trainingen in beroepsvaardigheden
BOA Webinar: Openbare-ordebevoegdheden van burgemeesters
Collegereeks bedrijfsvoering in het Sociaal Domein
Actualiteiten Onderwijsrecht
Driedaagse Actualiteiten Staatssteunrecht
Driedaagse Basiscursus Energierecht
Diverse rechtsgeleerden trekken de lijn ook veel scherper dan de Raad van State. Afwijkingen van de Grondwet hadden bij formele wet geregeld moeten worden – dit vereiste zou willens en wetens zijn genegeerd. De uiterste consequentie lijkt te zijn dat weinig tot geen coronaboetes de toets der kritiek doorstaan.
Vertrouwen weg
Het kabinet nam onder het aanzwellende protest al met stille trom afscheid van de noodverordeningen, en werkt sinds enige tijd aan een vervangende spoedwet. Het OM blaakt ook niet van zelfvertrouwen bij het uitvoeren van de coronataak. Zo is onduidelijk of en wanneer beroepszaken voor de rechter zullen dienen.
Handhavers mogen ondertussen op straat het vuile werk opknappen. Spanningen en geweld nemen toe. Maar waar over een wapenstok wellicht valt te discussiëren, behoort een legitieme basis voor overheidsoptreden tot het grondwerk. Anders is het exit coronaboetes. Een teken aan de wand is dat de bestuurlijke spierballentaal is verstomd.
Nieuwe onmacht
De nieuwe onmacht klonk maandag door in de verklaring van Hubert Bruls, voorzitter van het Veiligheidsberaad. Die liet zich, met de horecaopenstelling in het vooruitzicht, niet verleiden tot uitspraken over ferm optreden. Mensen, benadrukte Bruls, hebben een ‘eigen verantwoordelijkheid’.
(toegevoegd 29-5)
Ook premier Rutte had vrijdag geen dreigende teksten over boetes in petto. ‘We kunnen niet zolang er geen vaccin is iedereen binnen houden eeuwig,’ antwoordde hij op een vraag na afloop van de ministerraad. Maar als het ergens te druk wordt, ‘dan kan natuurlijk een veiligheidsregio besluiten, of een gemeente, om een winkelstraat af te sluiten, dat risico loop je’.
Coronacrisis: vragen en antwoorden voor gemeenten
Als gemeente wil je snel, duidelijk en begrijpelijk antwoord geven. VIND Antwoord van Sdu biedt de helpende hand. Zeker tijdens de coronacrisis.
Het verbaast mij dat het volgens jullie te druk was op Scheveningen. Ik zou dit nep nieuws durven te noemen. Jullie gaan volkomen aan het feit voorbij dat er 24 uurs webcams hangen die live te volgen zijn. De beelden van gister- en eergistermiddag laten een compleet ander beeld zien dan dat jullie in dit artikel suggereren. Ja er waren mensen, maar het was redelijk rustig op de Boulevard en het strand.
Beste S. van den Hoek, bedankt voor uw opmerking, waarschijnlijk doelt u op het artikel: https://www.gemeente.nu/veiligheid/boa/boas-sommige-plekken-te-druk-om-in-te-grijpen/ daarin citeren we de voorzitter van de BOA Bond Ruud Kuin, volgens hem was het te druk in Scheveningen (voor boa’s om te handhaven). Via de webcams is inderdaad de werkelijke situatie op het moment te zien, om zelf een oordeel te kunnen vellen.