Door het koude weer vorige maand ontwikkelen de eikenprocessierupsen zich dit jaar langzamer dan gewoonlijk. De overlast begint nu pas en de overlastpiek doet zich vermoedelijk weken later voor. Wat de kou voor de lokale plaagdruk betekent, is nog onduidelijk.
De eikenprocessierups ligt achter op schema. Dit bleek uit een inventarisatie over de ontwikkeling van het plaagdier in de kop van Overijssel en in Drenthe. Door het koude weer in april en mei van dit jaar, waren de jeukrupsen in mei nog in hun zogenoemde eerste en tweede larvenstadium. Niet eerder werden zo laat in de maand nog rupsen in dit eerste stadium aangetroffen.
Deze trage ontwikkeling heeft gevolgen voor het moment van nestvorming. Ook omdat de bladeren van de eiken trager uitlopen dan normaal het geval is. De overlast door het plaagdier begint daarom naar verwachting pas nu, in de eerste week van juni. Dit is weken later dan vorig jaar.
Plaagdruk onduidelijk
Wat de gevolgen van de kou en de vertraagde ontwikkeling van het plaagdier precies zijn, is volgens de onderzoekers lastig te zeggen. De verwachting is dat de periode met de meeste overlast, die meestal rond eind juni valt, verplaatst naar juli. Ook de verwachte plaagdruk is nog onduidelijk. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat het uitgestelde seizoen ervoor zorgt dat meer rupsen worden opgegeten door hun natuurlijke vijanden, zoals koolmezen. In dit geval zal de plaagdruk beperkter blijven, net als de overlast voor de omgeving.
Bestrijding begonnen
De eerste eikenprocessierupsen kwamen overigens al op 1 april van dit jaar uit het ei. Veel gemeenten troffen al voorbereidingen voor de start van het jeukrupsseizoen en zijn bezig met bestrijdingsplannen. Er wordt meer ingezet op natuurlijke bestrijding en het gebruik van succesvolle methoden van de afgelopen jaren. Zo kiest Utrecht voor meer natuurlijke bestrijding. De gemeente stopt bijvoorbeeld met het gebruik van het bestrijdingsmiddel Xen Tari. Daarnaast wordt het gebruik van nematoden (‘aaltjes’ die de rupsen aanvallen) afgebouwd.
Ook wordt het maaibeleid op verschillende locaties aangepast om zo planten, bloemen en kruiden te laten groeien die natuurlijke vijanden van de rups aantrekken. De stad gaat bovendien verder met een pilot met nestkasten voor koolmezen en pimpelmezen, vogels die de rups eten. De vogelhuisjes worden ook door andere gemeenten ingezet. Zo zorgt de gemeente Zwolle voor 300 bouwpakketten die kinderen thuis in elkaar kunnen zetten.
Ook op andere plekken is de bestrijding al in gang gezet. In de gemeente Leusden wordt momenteel een mix aan middelen gebruikt om de rups te bestrijden, net als in Bergen op Zoom, waar de landelijke Leidraad beheersing eikenprocessierups 2019 wordt gehanteerd.
Praktijkvoorbeeld: communicatie
In veel gemeenten waren er vorig jaar minder meldingen van overlast door de eikenprocessierups dan in 2019. Naast bestrijding door onder andere preventieve maatregelen, speelde hierbij ook de verbeterde gemeentelijke voorlichting een belangrijke rol.
Een van de gemeenten die dit goed aanpakte, is Enschede. In 2019 werd de stad nog overspoeld door overlastmeldingen vanwege de eikenprocessierups. Een jaar later was dat 62 procent minder, als resultaat van een nieuwe communicatieaanpak met snelle en persoonlijke ‘webcare’. In onze rubriek Goed voorbeeld vertelt de gemeente over deze aanpak.
Geef een antwoord